Vijverzicht
Onze woning bestaat 100 jaar. Daarom leek het me leuk eens in de geschiedenis van het huis en zijn vroegere bewoners te duiken.
De naam is natuurlijk niet erg origineel en behoeft weinig uitleg. Meerdere huizen hadden die naam kunnen aannemen, maar ons huis was een van de eerste dat in het park werd gebouwd.
Het oude gedeelte van het park en de bijbehorende vijver werden in het jaar 1901 aangelegd. Langs de Van Beverninghlaan werden vanaf 1904 woningen gebouwd. In 1910 volgde Villa Honk en in 1916 werd begonnen met de bouw van Vijverzicht. De eerste eigenaar was Pieter Jan Kolijn. Hij kwam oorspronkelijk uit Zeeland. De wapens van Zeeland, Brouwershaven en Terneuzen, gebrandschilderd in de glas-in-loodramen op de overloop, getuigen daarvan.
In 1964 kocht de familie Manschot de woning. De heer Manschot was banketbakker in Bodegraven. Na de bedrijfsbeeindiging wilden ze naar Gouda, waar zijn vrouw vandaan kwam. In de beginjaren woonden zij er met vier kinderen. De oudste zoon, Karel, heeft het langst bij zijn ouders gewoond. Hij was administrateur bij de Goudse Waarden.
Toen een dronken chauffeur de tuin binnenreed, lieten ze een stevig hek aanleggen, zodat dit niet nog eens kon gebeuren. Wij vonden het hek geen meerwaarde hebben en hebben het weg laten halen in het vertrouwen dat de chauffeurs op het goede spoor zullen blijven.
De Manschots hebben zich tevergeefs hevig verzet tegen de bouw van de buurwoningen (31 a en b). Een gemeenteambtenaar heeft die woningen in de jaren ’80 laten bouwen, er zelf in een er van kort gewoond en vervolgens beide doorverkocht. Dat riekte, vonden ze, wel erg naar belangenverstrengeling en speculatie. Mevrouw Mansschot overleed in 1989 en de heer Manschot in 1994.
Wij, geograaf en lerares nederlands, verhuisden in 1996 naar Gouda na vele omzwervingen in Nederland en het buitenland en we kochten het huis van de Erven Manschot. In de beginjaren woonden we er ook met vier kinderen. Die zijn allemaal uitgevlogen. Na het vertrek van de laatste hebben wij een kamer annex badkamer (de voormalige dienstbodenkamer) ingericht als gastenkamer voor fietsers en wandelaars. Omdat we zelf veel wandelen en reizen vinden we het leuk om op die manier contact te hebben met geestverwanten.
We wonen hier naar volle tevredenheid en zijn vooralsnog niet voornemens om te gaan verhuizen. We hopen de langste bewoners van Vijverzicht te worden.
Geri van Ittersum, maart 2017
De heer Kolijn was niet honkvast, want ik kwam hem in het adresboek van Gouda van 1906 tegen als kleermaker op Westhaven 178a, vervolgens in die van 1906 t/m 1910 op de Lange Groenendaal nr 104. In 1911 duikt hij op in de Van Beverninglaan nr 32. Het adresboek van van 1920/21 vermeldt P.J. Kolijn op het Van Bergen IJzendoornpark nr 11 nog steeds als kleermaker. In dat van 1921/22 staat dezelfde P.J. Kolijn echter vermeld op nr 13, maar dan als directeur van de Land-en Tuinbouwbank. Dat is wel een heel bijzondere carrièrestap.
Maar waarom gaat hij van nr 11 naar nr 13. Dat is wel te verklaren: hij is niet verhuisd maar de nummers zijn aangepast omdat er in tussentijd een woning is bijgebouwd. Dat gebeurde meerdere keren in de vorige eeuw met als resultaat dat wij nu op nr 31 wonen.
Kolijn heeft ook in onze woning het kleermakersvak nog uitgeoefend, want hij staat in de lijst met beroepsgroepen nog tot en met 1929 als zodanig genoemd. Wist u dat er in die periode wel 30 kleermakers waren in Gouda? Ook blijkt dit uit de bouw van het huis. Onze woning heeft namelijk aan de achterzijde naast een keukendeur ook nog een “voordeur”. Dit was een aparte ingang voor het kleermakersatelier.
De familie had een inwonende hulp in de huishouding. Dit is af te leiden uit de bouwtekening waar op de eerste verdieping een zijkamertje is ingetekend als “dienstbode”. Leveranciers werden geacht aan te bellen bij de keukendeur aan de achterzijde. Hun bestelling konden zij dan afgeven door een luik in de deur. De deur hebben wij vervangen, de trekbel is er nog.
De heer Kolijn overleed in 1944. Zijn weduwe is tot midden jaren ’50 in het huis blijven wonen. Zij verhuisde toen naar Gouwestein, waar zij in 1966 is overleden. Het huis is verkocht aan de familie Tienhoven. Van hen is niet veel bekend. Volgens een bouwvergunnning van 1956 hebben ze drie smalle ramen van de huiskamer vervangen door een groot raam. Je krijgt zo een beter zicht op de vijver, maar het doet wel afbreuk aan de oorspronkelijke stijl van het huis.
De bouwjaren van woningen kun je vinden op de site van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). De adresboeken van Gouda van 1860 tot en met 1950 zijn te vinden in het Streekarchief Midden Holland op de eerste verdieping van de Chocoladefabiek. Bouwtekeningen kun je ook bij het streekarchief opvragen.