Van de mijter naar de kapsalon
Het traject is maar een 23 km lang, ofwel 18 minuten met de intercity en lijkt op het eerste gezicht weinig interessant. Toch komt u langs een paar unieke elementen in het Nederlandse landschap. U gaat door de laagste polder van Nederland, passeert een aquaduct en een dierentuin en eindigt met een uitzicht op de skyline van Rotterdam.
Het traject is onderdeel van de lijn Utrecht Rotterdam. Deze lijn is aangelegd door de Nederlandsche Rhijn Spoorweg-Maatschappij en opengesteld in 1855. De lijn kende nog al wat aanpassingen in de loop der jaren. Oorspronkelijk nam hij vanaf Nieuwerkerk een zuidoostelijke route via Capelle aan de IJssel en het Kralingse veer om uit te komen bij de Maasboulevard, waar toen het eindstation lag. Om een betere aansluiting te krijgen op het spoorwegennet rond Rotterdam is de lijn in 1953 in noordwestelijk richting verlegd om ongeveer bij het huidige Terbrechseplein aan te sluiten op de Ceintuurbaan, een spoorlijn rond Rotterdam, aangelegd in 1899 door De Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij. De oude route werd gesloopt. Op dit trace liggen nu de Schielandweg en de Abraham van Rijckevorselweg.
Dan nu een beschrijving van een aantal interessante dingen die je kunt zien. De kilometrering ervan is erbij aangegeven, gerekend vanaf Gouda.
0,0: Station Gouda
Het huidige station dateert van 1984. Vanaf het station ziet u rechts het Huis van de stad met een stroopwafel look (zie traject Gouda- Den Haag) en de bioscoop met de ronde ramen die ’s avonds allerlei kleuren aannemen.
L 1,0 (1): Op een bedrijventerrein aan de linkerkant ziet u een apart gebouw staan. Het is de kerk van de Gereformeerde gemeente Gouda. Hij is gebouwd in 2009, een nieuwe kerk dus. Dat is bijzonder in een periode waar kerken hun functie verliezen. Maar we zijn hier dan ook in de bible belt, waar de gereformeerde kerken juist groeien. Vanwege de vorm wordt de kerk wel de mijter genoemd, een bijnaam die niet door alle kerkgangers gewaardeerd wordt.
R 1,6 (2): U rijdt over de hefbrug (zie traject Gouda – Den Haag) over de Gouwe, de naamgever van de stad Gouda. Aan de rechterzijde ziet u nog een brug, dit is een draaibrug, waarover de trein naar Alphen aan de Rijn rijdt. De Gouwe was vroeger de belangrijkste vaarweg tussen Rotterdam en Amsterdam. Reden waardoor Gouda tot bloei kwam. Nu is de vaarweg om de stad heen geleid. Het is nog steeds een hoofdroute voor zeilschepen met een staande mast.
L 3,7: U rijdt nu de Zuidplaspolder binnen, de laagste polder (eigenlijk droogmakerij) van Nederland. Tussen 1825 en 1840 werd het na de aanleg van een ringvaart drooggemalen met 30 windmolens. Het water werd via de ringvaart geloosd op de Hollandsche IJssel. Er zijn nu geen molens meer. Een een gecombineerde diesel-electrisch gemaal zuidwesten van Moordrecht pompt nu het al water rechtstreeks in de IJssel. Moordrecht kunt u herkennen aan de stompe toren in de verte. Dit is een voormalige watertoren, nu gebruikt als atelier met woning.
R 6,8 (3): In de laagste polder ligt ook het laagste punt van Nederland. Het is niet te zien, maar het is wel met een kunstwerk gemarkeerd. Het ligt achter het terrein van de autohandel dichtbij de A12.
Het maaiveld bij dit punt ligt 6,76 meter onder NAP. Er ging nog best wat discussie aan vooraf, want ook andere gemeenten claimden het laagste punt te hebben. Metingen van Rijkswaterstaat en een duidelijke definitie (een gegraven kuil telt bijv. niet mee) gaven de doorslag ten faveure van de Zuidplaspolder. Door de inklinking van het veen zal het de komende decennia zeker nog enkele centimeters lager komen te liggen.
L 7,8: De heel erg oplettende reiziger kan hier aan de linkerkant nog een restant zien van de oude spoorbaan naar Rotterdam. Vanaf dit punt werd de spoorlijn in 1953 verlegd.
9,1 Station Nieuwerkerk aan den IJssel. In 1971 kreeg het dorp weer een station, pas 36 jaar nadat het station langs het oude oostelijker gelegen traject naar Rotterdam was opgeheven. In 1989 kreeg het zijn huidige vorm.
R 9,1 (4): Station Nieuwerkerk ligt feitelijk op de brug over de ringvaart van de Zuidplaspolder. Aan de rechterkant, ongeveer 100 meter verder gaat deze ringvaart over de rondweg van Nieuwerkerk. Als u in de intercity zit moet u goed opletten om dit aquaduct (hij heet de Waterdrager) op te merken, maar vanuit de sprinter die er stopt is het goed te zien. En nog een kilometer verder naar het westen wordt de ringvaart over A20 geleid (het Cortlandt aquaduct).
11,8: Station Capelle Schollevaar, geopend in 1981
13,7 Station Rotterdam Alexander. In 1968 kwam er hier een station. Het huidige gebouw dateert van 1983. In mei 2018 is men begonnen aan een verbouwing waarmee het trein- en metrostation onder een dak komen. In de zomer van 2019 moet het af zijn. Aan de oostkant van het station ligt het winkelcentrum Alexandrium met o.a. een meubelboulevard.
R 15,5 Terbregseplein. Dit snelwegenknooppunt dateert van 1973. De trein rijdt over de A16 die hier aansluit op de A20. U rijdt vervolgens een stukje parallel aan de A20. Groot kans dat u een flie passeert, want dit stuk van de A20 stond in 2017 bovenaan de file top 50.
L 17,0 (5): Aan de linkerzijde kunt u een glimp opvangen van een spoorwegemplacement. Het is een voormalig goederenstation en rangeerterrein. Als zodanig functioneert het niet meer, maar het is wel de thuisbasis van de treinen van de Stoomstichting Nederland. Het depot is te bezichtigen en je kunt zelfs een stoomtrein huren (zie www.stoomstichting.nl)
18,7 (6): U kruist het riviertje de Rotte. Dit ontspringt in het veengebied bij Moerkapelle en mondde uit in de Nieuwe Maas, maar het gedeelte in het centrum van Rotterdam werd al in 1871 gedempt. Het water wordt nu via de Boezem afgevoerd .
19,0: Station Rotterdam Noord, geopend in 1953. Op dezelfde plek stond al eerder een stationnetje: halte Hillegersberg. Het lag aan de Ceintuurbaan, het spoor rond Rotterdam. De halte werd gebouwd in 1899, maar alweer in 1914 opgeheven vanwege gebrek aan belangstelling. Het huidige station is erg sober; het stationsgebouw heeft zijn functie verloren, het is nu een kunstatelier.
22,0 (7): De trein maakt een bocht naar links en na een kanaal (het Noorderkanaal) en een snelweg (de A13) gekruist te hebben rijdt u als het ware dwars door diergaarde Blijdorp. U ziet helaas geen dieren. Deze zijn verborgen achter hagen of zitten in hokken. Wel ziet u rechts een ronde koepel, dit is de Amazonica koepel, de verblijfplaats van o.a. ibissen, ara’s, piranhas en anaconda’s. Aan de linkerkant ziet u een hoge tonvormige constructie. Dit is het nachtverblijf van de giraffes. Blijdorp heeft helaas geen station; het is 12 minuten lopen vanaf Rotterdam CS (uitgang Noord) zie www.diergaardeblijdorp.nl
R 23,0 (8): de trein mindert al vaart, maar u heeft nog wel even de tijd om aan de rechterkant naar de skyline van Rotterdam te kijken. De gebouwen die u ziet zijn van rechts naar links (zie foto):
– First, een kantoorgebouw van 130 meter hoog
– De Millenniumtoren, een hotel en kantorencomplex van 131 meter hoog
– De Delftse Poort: een kantorencomplex met meerdere torens. De hoogste toren is (die met het logo van Nationale Nederlanden) is 151 m hoog.
– Het Weenacenter een woontoren van 104 meter hoog.
Het zijn niet de hoogste gebouwen die u ziet, deze staan aan de Maas met als hoogste de Maastoren met 165 meter ook het hoogste gebouw van Nederland.
23,4: Station Rotterdam Centraal. Het huidige markante stationsgebouw werd na een verbouwing van 10 jaar in maart 2014 geopend. Het verving het oude station dat dateerde van 1957. Dat kwam weer in de plaats van station Delftse Poort, dat iets oostelijker van het huidige station lag. Dat markante stationsgebouw is in de oorlog verwoest. Het huidige station is minstens zo markant te noemen. Het heeft de bijnaam de kapsalon gekregen. Deze nam kreeg de meeste stemmen bij een enquee hierover. Dat komt omdat de vorm van het dak bij de ingang doet denken aan het bakje waarin de Rotterdamse snack “de kapsalon” wordt geserveerd.